In de zomer van 2023 besloot Kortrijk het roer om te gooien. Waar boetes en waarschuwingen vaak weinig indruk maakten, koos de stad voor een radicalere maatregel: de patserkooi. In een afgesloten deel van de ondergrondse parking aan de Veemarkt verdwijnen voortaan auto’s van bestuurders die zich grofweg misdragen in het verkeer.
Het principe is eenvoudig: wie een gevaar vormt op de weg, verliest zijn wagen – soms voor weken, soms voor maanden. Het resultaat is direct merkbaar: het gevaar is meteen van de straat.
Hoe werkt het?
De redenen variëren van overdreven snelheid en gevaarlijke manoeuvres tot rijden onder invloed of het gebruik van lachgas achter het stuur. Het is telkens na een burgemeestersbesluit dat een wagen in de patserkooi terechtkomt.
Burgemeester Ruth Vandenberghe: “Daar wil ik deze legislatuur sterk op inzetten. Sinksenverboden, locatieverboden, busverboden, huisarresten, alcoholverboden,… De bestuurlijke inbeslagname van een auto heeft maar één doel: het onmiddellijk stoppen van gevaarlijk gedrag.”
De duur kan variëren van enkele dagen tot maximaal zes maanden. De langste inbeslagname tot nu toe duurde 56 dagen. En niet alleen de eigenaar loopt risico: ook wie rijdt met een huurauto of de wagen van iemand anders kan die tijdelijk kwijt zijn. De maatregel treft dus altijd de bestuurder én het voertuig dat voor problemen zorgt.
Kosten die doorwegen
De patserkooi is geen gratis logeeradres. Bestuurders draaien op voor de takelkosten én stallingskosten, die samen al snel honderden euro’s bedragen. Daarbovenop komen eventuele verkeersboetes of gerechtelijke sancties. Voor veel overtreders is dit een veel hardere straf dan de boete zelf: hun mobiliteit ligt stil en hun portemonnee bloedt wekenlang na.
Concrete voorbeelden
- Een jonge bestuurder met voorlopig rijbewijs die roekeloos optrok, bruusk remde en zelfs half op het voetpad terechtkwam.
- Een Franse automobilist die lachgas in zijn wagen had en het tijdens het rijden gebruikte.
- Een bestuurder die het nodig vond om vuurwerk vanuit zijn auto af te steken.
Opvallend: vooral Volkswagen, BMW en Mercedes vormen de top drie van merken die de kooi van binnen zagen. Maar ook opgevoerde brommers en e-steps zijn niet veilig: elk gemotoriseerd voertuig dat gevaarlijk gebruikt wordt, kan in beslag genomen worden.
Effectiviteit en impact
Volgens politiezone Vlas is de aanpak bijzonder doeltreffend. Zodra de auto verdwijnt, stopt het gevaarlijke gedrag onmiddellijk. Bovendien is geen enkele bestuurder die eerder in de kooi belandde, nadien opnieuw betrapt.
Daarmee werkt de maatregel op twee fronten:
- Het gevaar is direct van de baan.
- Het afschrikwekkende effect doet ook anderen twee keer nadenken voordat ze zich misdragen.
Verder dan Kortrijk
- In Roeselare kost de inbeslagname € 250 plus € 25 per dag voor stalling.
- In Ham bestaat sinds 2023 een gelijkaardig retributiereglement.
- Ook in Brussel werden al voertuigen bestuurlijk in beslag genomen na gevaarlijk “rodeo-rijden”.
Elke stad hanteert eigen tarieven en procedures, maar de filosofie blijft dezelfde: wie anderen in gevaar brengt, raakt tijdelijk zijn voertuig kwijt.
Conclusie
Twee jaar na de invoering blijkt de patserkooi veel meer dan een symbolisch gebaar. Het is een krachtig instrument dat gevaarlijk rijgedrag onmiddellijk stopt en tegelijk een stevig signaal geeft aan andere weggebruikers.
Of dit systeem zich verder verspreidt naar andere Vlaamse steden moet nog blijken, maar de eerste resultaten in Kortrijk spreken voor zich. De combinatie van onmiddellijke inbeslagname en stevige kosten zorgt ervoor dat wie de kooi van binnen heeft gezien, zijn rijstijl voortaan wel twee keer overdenkt.
👉 Wat denk jij? Zou dit systeem ook in Nederland ingevoerd moeten worden – of gaat het te ver?